5. rocznica śmierci Janusza Domagalika

Dzisiaj mija 5. rocznica śmierci Janusza Domagalika (1931-2007), prozaika, dziennikarza, autora utworów dla dzieci i młodzieży.

Janusz Domagalik (1931-2007)

Janusz Domagalik urodził się w Czeladzi. Prozaik, dziennikarz, autor słuchowisk radiowych i widowisk telewizyjnych.

Studiował na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym Akademii Nauk Politycznych oraz polonistykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie. Od 1950 r. pracował jako dziennikarz, w latach 1956-68 był redaktorem naczelnym harcerskiego pisma „Świat Młodych”, w 1968 roku Janusz Domagalik został redaktorem naczelnym redakcji programów dla dzieci i młodzieży Polskiego Radia, w latach 1980-81 był redaktorem naczelnym Programu III Polskiego Radia, gdzie pracował do 1990 r.

Jako pisarz Janusz Domagalik debiutował w 1963 roku opowiadaniem Męska sprawa, poruszającym problemy stosunków między rodzicami a dziećmi. Największe uznanie czytelników zyskała powieść Koniec wakacji, ukazująca konflikty szkolne i rodzinne bohatera. Na jej podstawie powstał film fabularny. Książka została wpisana na Listę Honorową im. Hansa Chrystiana Andersena.

Podobną tematykę podejmowały opowiadania: Księżniczka i chłopcy oraz tworzące ciąg fabularny Marek i Irmina, które wydane łącznie w zmienionej wersji złożyły się na powieść Zielone kasztany.

Dużą popularność zdobyły sobie również książki o wątkach sensacyjnych: Pięć przygód detektywa Konopki, Skarb szeryfa oraz cykl opowiadań Banda Rudego, na którego podstawie nakręcono serial fabularny.

     

 

Dla dzieci młodszych J. Domagalik napisał Jak mała Agata szła na koniec świata.

O uznaniu zdobytym przez pisarza wśród dzieci i młodzieży świadczy fakt przyznania mu Orderu Uśmiechu. Otrzymał także m.in. Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci. Książki Janusza Domagalika są wznawiane i tłumaczone na wiele języków.

Wykorzystane źródła:

• Encyklopedia szkolna. Język polski. Szkoła podstawowa, klasy IV-VI. Pod redakcją Marty Tomczyk. Kraków, Zielona Sowa, 2006
• Lektury odległe i bliskie. Wybór i opracowanie Stanisław Frycie. Warszawa, WSiP, 1991
• Miłkowski Tomasz, Termer Janusz: Ilustrowany świat lektur dla szkół podstawowych. Warszawa, Graf-Punkt, 1998
• Słownik lektur. Szkoła podstawowa. Kraków, Greg, 2005
• Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Pod redakcją Barbary Tylickiej i Grzegorza Leszczyńskiego. Wrocław-Warszawa-Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002

Jest taki dzień

W wierzeniach ludowych noc wigilijna
to noc, w czasie której błąkają się
duchy, jest to czas dziwów

i nadprzyrodzonych mocy.

Tej nocy nie ma rzeczy niemożliwych.

Zwierzęta mówią ludzkim głosem.

Wigilii przypisywano znaczenie symboliczne, wręcz magiczne. Za symboliczny uznawano sposób zachowania się przy stole, do wielu drobnych zdarzeń całego dnia przywiązywano wielką wagę – mogły bowiem zadecydować o pomyślności i zdrowiu w przyszłym roku. Wierzono, że nieposzanowanie świętego wieczoru może spowodować wszelkie nieszczęścia, co ilustruje przysłowie: „Jaka Wigilia – taki cały następny rok”.

Niektóre zwyczaje zachowały się w Polsce do dzisiaj, choć nie zawsze w pierwotnej formie.

• Gospodarz rozpoczynał dzień wigilijny wyprawą do lasu po zielone gałęzie lub po drzewko.
• Do tradycji wigilijnych należało dopilnowanie, aby do wieczerzy wigilijnej zasiadała parzysta liczba osób; nieparzysta wróżyć miała rychłą śmierć jednego z biesiadników.

• Wieczerza rozpoczynała się wspólną modlitwą i do końca miała charakter uroczysty i poważny. Nikomu – oprócz gospodyni – nie wolno było wstawać od stołu ani rozmawiać (aby w ciągu roku nie było kłótni).
• Liczba postnych potraw wigilijnych powinna być nieparzysta: dawniej u chłopów było 5 do 7 potraw, 9 u szlachty, 11 lub 13 u arystokracji.
• Uważano, że należy skosztować wszystkich potraw wigilijnych, wówczas w ciągu roku nie zazna się głodu.

• Stół był nakryty śnieżnobiałym obrusem, ponieważ biel w symbolice chrześcijańskiej wyraża radość i symbolizuje prawdę, czystość i doskonałość. Pod obrusem układano siano lub słomę – jako symbol narodzin Pana Jezusa w stajence.
• Wiele obrzędów i wierzeń wigilijnych związanych jest ze zdrowiem. Wierzono, że kto w Wigilię kichnie, ten będzie zdrowy przez cały rok. Wiele potraw gotowano z rzepy, z nadzieją, że uchroni to przed bólem zębów. Jabłka jedzone podczas wieczerzy miały zapobiegać bólowi gardła, a orzechy bólowi zębów.

• W Wigilię starano się nic nie pożyczać, uważano bowiem, że kto tego dnia coś z domu swojego wydaje, ten niczego się nie dorobi.
• Pamiętano, aby przy wieczerzy mieć przy sobie pieniądze – wtedy będą przez cały rok.
• Cały dzień spędzano w spokoju i wesoło, gdyż zapewniało to szczęście i pomyślność w przyszłym roku.

• Należało uważać, aby w poranek wigilijny pierwszy do domu wszedł mężczyzna, a nie kobieta. Przyjście mężczyzny wróżyło na cały rok zdrowie, natomiast kobieta przynosiła choroby.
• Do wieczerzy wigilijnej zasiadano, gdy na niebie ukazywała się pierwsza gwiazda – na pamiątkę Gwiazdy betlejemskiej prowadzącej pasterzy do Betlejem. 

• Najpopularniejsze potrawy wigilijne w dawnych czasach to: zupa migdałowa, karp na szaro, szczupak z szafranem, groch z kapustą, kluski z makiem i miodem, tradycyjna kutia, przyrządzana z kaszy pszennej, miodu i maku oraz kompot z suszonych owoców.

• Po wieczerzy panny i kawalerowie ciągnęli źdźbła słomy spod obrusa. Zielone oznaczało ślub, zwiędłe – oczekiwanie, żółte – staropanieństwo lub pozostanie w stanie kawalerskim.
• Dziewczęta wychodziły przed dom i wołały głośno; z której strony echo odpowiedziało, z tej mąż przyjdzie.

Źródła:
1. Hryń-Kuśmierek Renata: Polskie tradycje doroczne. Poznań: Publicat, 2005.
2. Ogrodowska Barbara: Polskie obrzędy i zwyczaje. Warszawa: Muza, 2004.

WESOŁYCH ŚWIĄT

Życzymy wszystkim spokojnych, rodzinnych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz Szczęśliwego Nowego Roku, pełnego sukcesów, spełnionych marzeń, wspaniałych niespodzianek i zrealizowanych planów.

Zapraszam do obejrzenia świątecznych filmików uczestników projektów eTwinning.

Polecam też ciekawą stronę świątecznych gier i zabaw.

Wesołych Świąt!

Opowieść wigilijna

19 grudnia 1843 roku ukazało się pierwsze wydanie niezwykłej, magicznej Opowieści wigilijnej autorstwa Karola Dickensa. W oryginale opowiadanie nosi tytuł A Christmas Carol in Prose (Kolęda prozą). W starszych polskich tłumaczeniach Opowieść wigilijna nosiła tytuł Kolęda prozą,czyli opowieść wigilijna o duchu.

W noc wigilijną do skąpca i samotnika Ebenezera Scrooge'a przychodzi duch Jakuba Marleya - jego zmarłego partnera w interesach, cierpiącego pod ciężarem łańcucha win który wykuł sobie za życia. Ta wizyta ma uchronić Scrooge'a przed podobnym losem.

Początkowo nieufny, Ebenezer zmienia zdanie pod wpływem wizyt kolejnych duchów: Ducha Dawnych Świąt Bożego Narodzenia, Ducha Obecnych Świąt i Ducha Świąt przyszłych. Pokazują one bohaterowi sceny z jego życia przeszłego, teraźniejszego i przyszłego. Przerażony wizją samotnej śmierci, Scrooge pojmuje beznadziejność takiego trybu życia i nastawienia do innych ludzi, staje się z powrotem szczodrym, serdecznym człowiekiem, jakim był za młodu, przed śmiercią siostry, jedynej jak się zdawało osoby, która kiedykolwiek się o niego troszczyła.

Tutaj znajdziecie polski przekład powieści.

Źródło: Wikipedia

115. rocznica urodzin Władysława Broniewskiego

115 lat temu urodził się Władysław Broniewski – poeta, tłumacz literatury rosyjskiej i niemieckiej. Jego poezja była silnie związana z własną biografią i przeżyciami, a także doświadczeniami narodu polskiego, miała wyraźne akcenty rewolucyjne i patriotyczne. Więcej

Nie wiem co to poezja
nie wiem, po co i na co,
wiem, że czasami ludzie
czytają wiersze i płaczą.

Nie wiem, co to poezja,
jest w niej coś z laski Mojżesza:
strumień dobędzie ze skały,
umie zabijać i wskrzeszać. (Wikicytaty)

Foto: Wikipedia

Odnaleziono pierwszą baśń Andersena

„Łojowa świeca”, odkryta w prywatnym archiwum przez duńskiego historyka, została prawdopodobnie napisana przez Andersena w czasach szkolnych.

Eksperci uważają, że w Danii odkryto pierwszą baśń Hansa Christiana Andersena.

„Łojowa świeca” została odkryta przez miejscowego historyka Esben Brage wśród prywatnych archiwów rodziny Plum. Duńska gazeta „Politiken” opublikowała opowieść w całości. Brage czytał właśnie w Narodowym Archiwum, kiedy natrafił na małą, pożółkłą kartkę na dnie pudła. Stwierdził, że to może być coś ważnego. Dwa miesiące później eksperci potwierdzają, że opowieść została napisana przez Andersena.

Bohaterką baśni jest mała świeca, zanieczyszczona przez życie i niezrozumiana, która ostatecznie znajduje szczęścia dzięki temu, że pudełko na krzesiwo dostrzega dobro w jej sercu i zapala ją.

Źródło: http://www.ksiazka.net.pl

2013 rokiem Juliana Tuwima

Minister kultury Bogdan Zdrojewski ogłosił, iż 2013 będzie rokiem Juliana Tuwima. Drugim patronem 2013 roku będzie Witold Lutosławski.

W przyszłym roku przypada 60. rocznica śmierci autora "Kwiatów polskich" i 100. rocznica debiutu literackiego. W związku z tym Urząd Miasta Łodzi i Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi zaproponowały uczynienie Tuwima patronem roku. 426 posłów zagłosowało w piątek (7 grudnia) za ustanowieniem roku 2013 Rokiem Juliana Tuwima.

Źródło: http://www.qlturka.pl
Foto: http://pl.wikipedia.org

Wkrótce święta

Już za kilka dni nadejdą najpiękniejsze święta w roku. Cała szkoła pięknieje z dnia na dzień. W klasach pojawiły się choinki i dekoracje świąteczne. Na korytarzach również widać nadchodzące święta. W radosnym nastroju świąt Bożego Narodzenia zapraszam do biblioteki szkolnej, która też przybrała świąteczny wygląd.

Obejrzyjcie świąteczną wystawę oraz sięgnijcie po świąteczne książki: opisujących obyczaje i tradycje bożonarodzeniowe, pokazujące, jak przygotować ozdoby i dekoracje świąteczne oraz zawierające wiersze i opowiadania inspirowane magią Bożego Narodzenia.

Możecie wypożyczyć i przeczytać jedną z tych świątecznych książek:

Andersen Ch. H.: Dziewczynka z zapałkami i Królowa Śniegu

Foto: http://www.gandalf.com.pl

Bond M.: Paddington i świąteczna niespodzianka

Foto: https://www.znak.com.pl

Bourgeois P.: Franklin i prezent świąteczny

Foto: http://www.booknet.net.pl

Dickens Ch.: Opowieść wigilijna

Foto: http://merlin.pl

Disney W.: Wigilia Mickey Mouse

Foto: http://lubimyczytac.pl

Musierowicz M.: Noelka

Foto: http://lubimyczytac.pl

Opowiadania wigilijne. Pod choinkę od polskich pisarzy

Foto: http://www.wyd-literatura.com.pl

Zimowe opowieści Świętego Mikołaja.

Foto: http://www.empik.com

Mamy maskotkę

Zakończyło się głosowanie na najlepszą maskotkę naszego nowego projektu eTwinning pt. "Noc w bibliotece". Maskotką jest skrzat książkowy, który pilnuje nocą biblioteki i dba o książki.

W głosowaniu na Facebooku wzięli wszyscy partnerzy projektu: z Czech, Polski, Słowacji i Słowenii. Wygrała maskotka z najwyższą liczbą kliknięć "Lubię to!" Autorką nagrodzonego skrzata jest uczennica ze Słowenii - Anja. Gratulujemy!

Mikołajki

Odwiedził Was dzisiaj Mikołaj? Jeszcze nie? Widocznie jest bardzo zajęty. Zobaczmy, co teraz robi. Zapraszam na relację na żywo z biura Św. Mikołaja w Rovaniemi w Finlandii!

105. rocznica urodzin Aliny Centkiewiczowej

Dzisiaj przypada 105. rocznica urodzin Aliny Centkiewiczowej (1907-1993), współautorki książek dla dzieci i młodzieży o tematyce polarnej.

Alina Centkiewicz urodziła się 5 grudnia 1907 w Hłuszkach na Ukrainie – pisarka, autorka (wraz z mężem Czesławem Centkiewiczem) książek podróżniczych, głównie o tematyce polarnej. Wikipedia Foto

Czesław Jacek Centkiewicz (1904 -1996) – polski pisarz, reportażysta, podróżnik. Był autorem szeregu powieści młodzieżowych i reportażowych poświęconych terenom podbiegunowym; większość z utworów napisał wspólnie z żoną Aliną. Wikipedia
 

Jedną ze wspólnie napisanych książek Aliny i Czesława Centkiewiczów jest Zaczarowana zagroda


Akcja książki dzieje się na Antarktydzie wśród badaczy tego kontynentu.  Naukowcy chcieli oznakować pingwiny obrączkami i znakami na plecach, żeby poznać ich trasy wędrówek. Interesowało ich też, czy ptaki powrócą do swoich gniazd. Zbudowali specjalną zagrodę i tam obserwowali pingwiny. 
Wikipedia Foto


Więcej dowiecie się o Antarktydzie, A. i Cz. Centkiewiczach i Zaczarowanej zagrodzie czytając gazetkę ze strony Biblioteki w Szkole.

Zadanie na dziś:
Spróbuj ulepić z plasteliny pingwinka. Pomoże Ci w tym instrukcja ze strony "Dla dzieci" portalu Wirtualna Polska.

Głosujemy na maskotkę projektu

Zapraszam do głosowania na najlepszą maskotkę naszego nowego projektu eTwinning pt. "Noc w bibliotece". Maskotką jest skrzat książkowy, który pilnuje nocą biblioteki i dba o książki.

Każda szkoła uczestnicząca w projekcie przeprowadziła konkurs szkolny i wyłoniła pięć najciekawszych prac. Spośród nich, drogą glosowania, wybierzemy najlepszą. Zwycięzca konkursu stanie się maskotką i symbolem naszego projektu.

Każdy może oddać dowolną liczbę głosów. Głosujemy na Facebooku od 3. do 10. grudnia. Wygra maskotka z najwyższą liczbą kliknięć "Lubię to!".

Zapraszam do głosowania!

Czytelnictwo w listopadzie

Czytelnik listopada 

Klasy I - III: 

Julia Matkowska - kl. 2d – 3a - 14 książek 

Klasy IV - VI: 

Aleksander Komarek - kl. 6b- 7 książek

Grudzień

O dwunastu miesiącach

Grudzień - nazwa miesiąca pochodzi od słowa gruda, bo w tym czasie zaczyna się już zima i na polach widać zamarznięte grudy ziemi.

Jerzy Ficowski *** 

Jak po grudzie mroźny grudzień 
brnie w kopiastych śniegach 
gdzie rok szronem osiwiały 
kresu już dobiega, 
gdzie las cały usnął w białym
i puszystym futrze, 
gdzie się dłużą mroźne noce, 
gdzie dni coraz krótsze. 
Błysną świeczki na choince
uśmiechy na twarzach. 
Odejdź grudniu, czas na ciebie, 
koniec kalendarza.

Grudzień ma 31 dni.
Do końca roku pozostaje 30 dni.
Do końca kalendarzowej jesieni pozostaje 19 dni.
Znak zodiaku urodzonych w grudniu to Strzelec.

Grudniowe przysłowia

Kiedy w grudniu przyjdzie zima -mróz na długo wiosnę wstrzyma.
W styczniu zawieja - na wiosnę mała nadzieja.

Grudzień – ziemię grudzi, a izdebki studzi.
Jeśli w grudniu często dmucha, w marcu, kwietniu będzie plucha.
W grudniu po południu.

O dwunastu miesiącach