8 maja obchodzimy Dzień Bibliotekarza i Bibliotek. Pierwszy raz bibliotekarze świętowali w 1985 roku, przy udziale Okręgowego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (SBP) we Wrocławiu.
Dzień ten jest symbolem pracy bibliotekarzy i świętem, w którym jest okazja do przedstawienia dokonań i zawodowych osiągnięć środowiska bibliotekarskiego. Warto poznać ludzi pracujących w bibliotekach od starożytności po czasy współczesne.
Przedstawiam galerię znanych i ciekawych osób, które pracowały w zawodzie bibliotekarza. Galeria będzie systematycznie uzupełniana i aktualizowana.
Bibliotekarze starożytności
Apollonios z Rodos, Apolloniusz Rodyjski (początek III wiek p.n.e. – po 246 p.n.e.) – grecki poeta, trzeci dyrektor Biblioteki Aleksandryjskiej, następca na tym stanowisku Kallimacha z Cyreny.
Eratostenes (ur. 276 p.n.e. w Cyrenie, zm. 194 p.n.e.) – grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta. Przejął po Apolloniosie z Rodos zarządzanie Biblioteką Aleksandryjską.
Kallimach z Cyreny (ok. 310-ok. 240 p.n.e.), grecki poeta i filolog z północnej Afryki. Najwybitniejszy przedstawiciel poezji aleksandryjskiej. Początkowo był nauczycielem, później został bibliografem w Bibliotece Aleksandryjskiej. Dokonał najważniejszej czynności bibliotekarskiej, mianowicie zaopatrzył książki w tytuły i sporządził ich katalog systematyczny.
Krates z Mallos (ur. 180 p.n.e., zm. 145 p.n.e.) - grecki bibliotekarz i gramatyk władcy Pergamonu, uznawany za twórcę pierwszego globusa. Główny przedstawiciel szkoły w Pergamonie, interpretował alegorycznie Homera.
Atenodor Kordylion, Atenodoros, Athenodoros - (II/I wiek p.n.e.) - pochodzący z Tarsu filozof stoicki, kierownik biblioteki w Pergamonie. Posądzany o wycinanie z pism starszych stoików fragmentów, które uważał za sprzeczne z jego filozofią.
Bibliotekarze nowożytni
Georges Bataille (1897-1962) - francuski filozof, krytyk literacki i pisarz (eseista, prozaik, poeta). Od 1922 do 1944 pracował w Bibliotece Narodowej. Następnie w bibliotekach w Carpentras (Prowansja) i w Orleanie.
Louis Hector Berlioz (1803 - 1869) – francuski kompozytor, twórca symfonii romantycznej, pisarz i krytyk muzyczny. Był pracownikiem Biblioteki Konserwatorium Paryskiego.
Jorge Luis Borgès (1899-1986) - argentyński pisarz, poeta i eseista, jedna z najbardziej charakterystycznych postaci literatury XX wieku. W 1938 r. otrzymał posadę w Bibliotece Miejskiej w Buenos Aires, skąd został usunięty w 1946 r. za antyrządowe poglądy. Po obaleniu Juana Peróna, w 1955 r. został dyrektorem Biblioteki Narodowej.
Laura Bush (1946) – żona byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Georga W. Busha, bibliotekarka, w latach 2001-2009 pierwsza dama. Sprawuje patronat nad kolejnymi edycjami Narodowego Festiwalu Książki organizowanego w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie.
Marcel Duchamp (1887 - 1968) – francuski malarz i szachista. Pracował w Biblioteque Sainte-Genevieve.
Anatole France (1844-1924) - poeta, powieściopisarz i krytyk francuski, bibliofil i historyk. Laureat Literackiej Nagrody Nobla (1921). W 1866 otrzymał posadę bibliotekarza w Senacie, gdzie od 1876 zajmował się tworzeniem katalogu systematycznego.
Giacomo (Jacques) Girolamo Casanova (1725 - 1798) był awanturnikiem, podróżnikiem i literatem – a przede wszystkim uwodzicielem. W 1785 zatrudnił się jako bibliotekarz na zamku Dux (dzisiaj Duchcov) w północno-zachodnich Czechach, w wiejskiej posiadłości austriackiego księcia
Josepha Karla von Waldsteina.
Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) - najwybitniejszy niemiecki poeta okresu romantyzmu i jeden z najbardziej znaczących w skali światowej, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz. Od 1797 był bibliotekarzem w Bibliotece Księżnej Anny Amalii w Weimarze.
Jacob Grimm (1785 - 1863) niemiecki uczony, filolog, prawnik, członek Akademii Nauk, profesor uniwersytetu w Berlinie, bajkopisarz. Pracował w bibliotece króla Westfalii. Wilhelm Grimm (1786 - 1859) - prawnik, twórca gramatyki niemieckiej , członek Akademii Nauk, profesor uniwersytecki, bajkopisarz. Bibliotekarz w Kassel. Po 1829 r. bracia przenieśli się na Uniwersytet w Getyndze, gdzie otrzymali stanowiska bibliotekarzy i profesorów. Pracowali tam do 1833 r.
Théophile Gautier (1811-1872) - francuski pisarz, poeta, dramaturg, krytyk literacki, teatralny i krytyk sztuki; przedstawiciel francuskiego romantyzmu. Był bibliotekarzem księżniczki Matyldy, kuzynki Napoleona III, która prowadziła znany salon literacki.
Zbigniew Herbert (1924 - 1998) – polski poeta, eseista, dramatopisarz, autor słuchowisk; kawaler Orderu Orła Białego. Z wykształcenia ekonomista, prawnik i filozof. W pewnym okresie zarabiał na życie sporządzając bibliografie i kwerendy biblioteczne.
David Hume (1711-1776 tamże) filozof, pisarz i historyk urodzony w Szkocji, wychowany w Anglii, żyjący we Francji i w Anglii. W latach 1752-1757 był bibliotekarzem w Edynburgu.
Maria Kownacka (1894-1982) - ulubiona pisarka kilku pokoleń , autorka popularnego „Plastusiowego pamiętnika” oraz wielu przeznaczonych dla dzieci powieści, opowiadań, wierszy, utworów scenicznych i słuchowisk radiowych. Była także nauczycielką, bibliotekarką i działaczką społeczną. Przez wiele lat w okresie międzywojennym i po wojnie pracowała w bibliotece Ministerstwa Rolnictwa. Przed śmiercią swoje warszawskie mieszkanie , księgozbiór i archiwum przekazała Muzeum Książki Dziecięcej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.
Gottfried Wilhelm Leibniz, znany także pod nazwiskiem Leibnitz (1646 -1716 w) – niemiecki filozof, matematyk, prawnik, inżynier–mechanik, fizyk, historyk i dyplomata. Od r. 1676 sprawował obowiązki bibliotekarza i historiografa przy dworze hanowerskim. Stworzył, powszechnie używany do dziś, biblioteczny system katalogowy, obecnie zwany klasycznym, numerycznym katalogiem rzeczowym.
Joachim Lelewel (1786 - 1861) – polski historyk, numizmatyk, poliglota (znał 12 języków), heraldyk i działacz polityczny, bibliotekarz w Publicznej Bibliotece przy Uniwersytecie w Warszawie.
Charles-Marie-René Leconte de Lisle (1818-1894) - francuski poeta, filozof, filolog klasyczny i krytyk literacki epoki romantyzmu. W 1873 otrzymał posadę bibliotekarza w Senacie.
Mao Zedong, Mao Tse-Tung (1893-1976) - chiński przywódca komunistyczny. Przewodniczący Komunistycznej Partii Chin. Po skończeniu szkoły wyjechał na studia do Pekinu, gdzie zarabiał pracując jako bibliotekarz w bibliotece uniwersyteckiej.
Golda Meir (1898-1978)– izraelski polityk, premier Izraela, minister pracy, spraw zagranicznych. Była czwartym premierem Izraela, pełniąc to stanowisko od 1969 do 1974 roku. Przed rozpoczęciem kariery politycznej pracowała jako bibliotekarka.
Adam Mickiewicz ( 1798 -1855) – jeden z największych polskich poetów, działacz i publicysta polityczny. Od 1852 aż do wyjazdu do Konstantynopola pracował w Bibliotece Arsenału w Paryżu.
Andre Norton (1912- 2005) - amerykańska pisarka, przedstawicielka literatury fantasy i science fiction. W 1932 zatrudniła się w zespole bibliotek w Cleveland. Przez 18 lat pracowała jako asystent bibliotekarza w dziecięcej sekcji Nottingham Branch Library w Cleveland. W latach 1940-1941 pracowała jako bibliotekarka w nadzwyczajnym wydziale katalogów Biblioteki Kongresowej. W 1998 w Murfreesboro niedaleko Nashville, w stanie Tennessee otworzyła "High Hallack" - bibliotekę dla pisarzy fantastyki.
Papież Pius XI (Achilles Ratti ) - (1857 - 1939) włoski kardynał, wizytator papieski, papież, pracował w Bibliotece Ambrozjańskiej w Mediolanie (zajmował się tam m.in. konserwatorstwem, muzealnictwem, zabezpieczaniem starodruków oraz zdobył gruntowną wiedzę historyczną).
Marcel Proust (1871-1922) - francuski pisarz zaliczany do najwybitniejszych prozaików XX wieku. W 1896 r. pracował jako wolontariusz w Bibliotece Mazarine.
Julian Przyboś (1901- 1970) - poeta, eseista i tłumacz, był jednym z najwybitniejszych poetów Awangardy Krakowskiej. W grudniu 1939 r. otrzymał posadę bibliotekarza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie.
Helena Radlińska (1879 - 1954) - znana szerokim kręgom nauczycieli oraz pracowników społecznych i oświatowych przede wszystkim jako twórca najbardziej wszechstronnej polskiej szkoły pedagogicznej - szkoły pedagogiki społecznej. Położyła też ogromne zasługi dla rozwoju oświaty, była organizatorką i teoretykiem bibliotekarstwa i badaczem czytelnictwa.
Stefan Żeromski (1864 – 1925) polski pisarz, publicysta, dramaturg, był pomocnikiem bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskich w Warszawie. W Szwajcarii pracował jako bibliotekarz w Muzeum Narodowym Polskim w Raperswilu.
Biblioteka i bibliotekarz inaczej: http://www1.bg.us.edu.pl/Wystawy/biblioteka_inaczej.pdf
Galeria portretów bibliotekarzy: http://www.pbw.lodz.pl/Galeria_portretow.htm
Więcej: http://www.wsp.krakow.pl/whk/biografie/spisk.html
Wikipedia